Lekcja 1  Temat : Podstawy języka Pascal .

1.      Translator- okno edytora programu

a)      górne menu  ( opcja Edit, Window)

b)     kompilacja  Alt+F9

c)     uruchomienie programu Ctrl+F9

d)     przywołanie okna dosowego – wykonania programu  Alt+F5

2.      Struktura programu

a)      Słowa kluczowe :program, begin, end

Każdy program zaczyna się od słowa program, po nim następuje tytuł programu, który nie ma jednak znaczenia dla wykonywania się programu. W tytule nie można wykorzystywać polskich znaków, spacji, tytuł nie może się zaczynać od cyfry. Zasadnicza część programu zawarta jest pomiędzy słowami begin i end z kropką.

Słowa begin i end są w Pascalu ogranicznikami instrukcji złożonej , czyli nawiasami, w które obejmuje się grupę instrukcji mającą być wykonaną jako całość.

b)     Do oddzielania instrukcji służy separator, w Pascalu taką rolę pełni średnik ;

c)     Argumenty procedur umieszcza się w nawiasach okrągłych (x)

d)     Komentarze w programie, a więc elementy, które mają być ignorowane przez program w nawiasach klamrowych {}

e)     Słowa kluczowe są wyróżniane przez kompilator, dzięki czemu łatwiej zauważyć pomyłkę.

f)      Dla lepszego obserwowania programu w edytorze zwyczajowo przy pisaniu stosuje się wcięcia (będzie to widać w przykładzie rozkazu porównaj)

3.      Realizacja typów rozkazów 

a)      Rozkaz PISZ  -  jeżeli chcemy, żeby po wykonaniu rozkazu pisz kursor pozostał w tym samym wierszu to  write , jeżeli chcemy aby kursor przeszedł do wiersza poniżej to writeln                               np. writeln(‘Jest piękny dzień’);

b)     Rozkaz CZYTAJ – readln                np.  readln (x)

c)     Rozkaz OBLICZ                              np. p:=a*b

Działania :   +  , - , * ,  / ,  div (dzielenie całkowite) , mod (reszta z dzielenia) , sqrt (pierwiastek kwadratowy z liczby)

d)     Rozkaz PORÓWNAJ – if...then...else

np.        if  b = 0  then

                   begin

                       writeln (‘dzielenie jest niewykonalne);

                    end

              else

                    begin

                        x := a / b ;

                        writeln (‘ Wynik dzielenia wynosi ’,x);

                    end  

4.      Zmienne i stałe w programie.

Zmienne są konieczne dla wprowadzania danych do programu i przeprowadzania obliczeń, natomiast stałe często ułatwiają zapis programu, aby ich użyć trzeba wcześniej zgłosić programowi chęć ich wykorzystania. Robi się to przed słowem begin rozpoczynającym główną część programu.

a)      definowanie stałych

const

    a = 3.14 ;

    z = ‘Mama’ ;

b)     deklaracja zmiennych (variables - zawiera nazwy i typy zmiennych)

var

   pole, y : integer ;

   nazwa :  string ;

c)     typy zmiennych

          Kiedy stosować jakie typy?  – musimy pomyśleć co będziemy w tych zmiennych przechowywać np. trzy   różne typy liczb rzeczywistych – każda daje nam inną dokładność obliczeń, ale również zajmują różne obszary w pamięci komputera, nie ma sensu stosować double jeżeli wystarczy nam single a i tak najczęściej stosuje się real , bo najłatwiej zapamiętać.

5.      Operatory logiczne

a)      not  - negacja ( daje true gdy argument ma wartość false)

b)     and – iloczyn logiczny, koniunkcja ( daje true gdy wszystkie argumenty są true)

c)     or – suma logiczna, alternatywa ( daje false gdy  wszystkie argumenty są false)

d)     xor -  suma modulo 2, alternatywa wyłączająca ( daje true gdy nieparzysta liczba argumentów ma wartość true)

ZADANIA  DO  WYKONANIA

zadanie 1  Napisz program wyprowadzający na ekran komunikat " Jest piękny dzień" i  zapisz go w pliku zad01.pas

zadanie 2  Napisz program wykorzystujący instrukcje write i writeln  i zapisz go w pliku  zad02.pas

zadanie 3  Napisz program tworzący na ekranie twoją wizytówkę (obramowanie z gwiazdek)i  zapisz go w pliku zad03.pas

UWAGA - po napisaniu w oknie edytora treści programu   należy go skompilować (Alt+F9) ,

poprawić ewentualne błędy (najczęstszym błędem jest brak średnika -kursor ustawia się wtedy na początku kolejnej linii, a więc brakuje średnika w linii powyżej) po uzyskaniu komunikatu Compile successful  uruchamiamy program Ctrl+F9  lub RUN z górnego menu i obserwujemy wynik działania programu naciskając Alt+F5

POWODZENIA - M.D